Κτηματολόγιο: Από τον Οθωνα μέχρι τον Reichenbach

 

ktimatologioΣτην «Καθημερινή» της Κυριακής 14 Απριλίου 2013, υπήρχε ένα ρεπορτάζ σχετικά με τις προτάσεις της Task Force του κ. Reichenbach, να προχωρήσει ταχύτερα η δημιουργία του Εθνικού Κτηματολογίου. Από καιρό ήθελα να γράψω κάτι για το θέμα αυτό, και το ρεπορτάζ μου έδωσε την αφορμή. Οσο και αν φαίνεται απίστευτο, η δημιουργία του Κτηματολογίου φαίνεται ότι επίσημα ξεκίνησε με το Βασιλικό Διάταγμα του Οθωνα που δημοσιεύθηκε στο Φύλλο Αρ. 70 της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως στις 2 Δεκεμβρίου του 1836. Το Διάταγμα προέβλεπε στο άρθρο 4, ότι «Αι εγγραφαί θέλουν γίνεσθαι εις όνομα του δικαιώματι ιδιοκτησίας κατέχοντος, και θέλουν περιέχει 1.) Το είδος του κτήματος, αν δηλ. είναι αγρός, οικία κ.λπ. 2.) Την ονομασία του κτήματος, αν έχη. 3.) Την θέσιν. 4.) Τα όρια. 5.) Την έκτασιν, ή το μέγεθος ωσέγγιστα. 6.) Τους τίτλους της ιδιοκτησίας». Είναι να απορεί κανείς, γιατί ύστερα από 177 χρόνια δεν έχουμε καταφέρει να εφαρμόσουμε αυτό το Διάταγμα. Αξίζει να σημειωθεί ότι πριν από τον Οθωνα, ο πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδος, ο Ιωάννης Καποδίστριας, εξήγγειλε τη δημιουργία του Κτηματολογίου, αλλά δεν πρόλαβε να την υλοποιήσει, γιατί δολοφονήθηκε. Λέγεται, ότι το Κτηματολόγιο μπορεί να έπαιξε κάποιο σημαντικό ρόλο στη δολοφονία του, γιατί οι κοτζαμπάσηδες που λυμαίνονταν τη χώρα δεν ήθελαν να μπει τάξη στον χώρο αυτό, για να μπορούν να συνεχίσουν τις καταπατήσεις τους.

Η προσωπική μου άποψη, είναι ότι η έλλειψη Κτηματολογίου βολεύει πολλούς. Ειδικά οι πολιτικοί άφησαν να λεηλατηθεί, κυριολεκτικά, η γη, προκειμένου να ικανοποιήσουν τους πελάτες–ψηφοφόρους τους. Εξαιρέσεις υπάρχουν, αλλά αυτές επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Θέλετε ένα πρόσφατο παράδειγμα; Ετυχε να συμμετέχω στην πρώτη σύσκεψη που έγινε το 2011, για την τελευταία τακτοποίηση των αυθαιρέτων. Στη συζήτηση αναφέρθηκε ότι έγινε πρόταση από το ΤΕΕ και τον ΟΚΧΕ (Οργανισμός Κτηματολογίου και Χαρτογραφήσεων Ελλάδας) για να γίνει λεπτομερής δορυφορική απεικόνιση όλης της Ελλάδος με την ακριβή κατάσταση της 28ης Ιουλίου 2011 (καταληκτική ημερομηνία σύμφωνα με τον Νόμο 4014/11), ώστε να μην μπορούν να χτιστούν (ή να επεκταθούν) άλλα αυθαίρετα. Η απεικόνιση αυτή θα κόστιζε 2 εκατ. ευρώ. Το ποσό δεν είναι μεγάλο σε σχέση με το προσδοκώμενο όφελος. Εντούτοις, η δορυφορική απεικόνιση αυτή δεν έγινε. Αν είχαμε την ακριβή εικόνα της 28ης Ιουλίου 2011, θα μπορούσε να είχε σχεδιαστεί και να εφαρμοστεί πολύ καλύτερα ή οποιαδήποτε ρύθμιση σχετικά με τα αυθαίρετα, αντί για τις βιαστικές αποφάσεις, τις συνεχείς παρατάσεις και παλινδρομήσεις που μάλλον έχουν τιμωρήσει αυτούς που έγκαιρα θέλησαν να τακτοποιήσουν το αυθαίρετό τους. Το πιο σημαντικό όμως είναι το γεγονός ότι με τις δορυφορικές εικόνες δεν θα μπορούσε να γίνει καμία παρατυπία και δεν θα χρειαζόταν κανένας για να πιστοποιήσει την ύπαρξη ή μη του αυθαιρέτου τη δεδομένη ημερομηνία. Γενικά, δεν αρέσει στους «παράγοντες» να μην έχουν κανένα έλεγχο. Φυσικά η δορυφορική απεικόνιση δεν θα άφηνε κανένα ανοικτό παράθυρο, ώστε να ερμηνεύουν και να αποφασίζουν κατά το δοκούν.

Ο Γ. Α. Κουμάντος σε ένα εξαιρετικό κείμενό του, που δημοσιεύθηκε στο «Βήμα» της Κυριακής, στις 20 Μαΐου 1978, με τίτλο «Κτηματολόγιο» αναφέρει τους λόγους που δεν υπάρχει καμία πίεση για τη δημιουργία του Κτηματολογίου: «Πέρα όμως από όλες αυτές τις εξηγήσεις, υπάρχει μια άλλη πολύ πιο βαθιά και πολύ πιο πειστική: υπάρχουν συμφέροντα σοβαρότατα και ανομολόγητα, που θα θίγονταν από την εισαγωγή του κτηματολογίου στον τόπο μας. Είναι τα συμφέροντα όλων όσοι έχουν, στο παρελθόν, καταπατήσει ακίνητα, είτε του Δημοσίου είτε ιδιωτών και τα εκμεταλλεύονται κολυμπώντας στα θολά νερά της ασάφειας και της λησμοσύνης – νερά βαθιά όπου δύσκολα φτάνει ο όποιος έλεγχος των τίτλων».

Η τελευταία προσπάθεια για τη δημιουργία του Κτηματολογίου ξεκίνησε το 1995 με τη σύσταση της Κτηματολόγιο Α.Ε,. με αποκλειστικό σκοπό τη μελέτη, σύνταξη, λειτουργία και τήρηση του Εθνικού Κτηματολογίου. Εν τω μεταξύ από το 1986, ήδη λειτουργούσε ο ΟΚΧΕ. Τώρα, γιατί το Κτηματολόγιο Α.Ε. χρειαζόταν να γίνει χωριστό νομικό πρόσωπο, είμαι απολύτως βέβαιος ότι αυτοί που το δημιούργησαν θα είχαν και την αιτιολόγηση. Αυτό όμως που δεν καταλαβαίνω, είναι πως πάντοτε καταφέρνουμε να πυροβολούμε τα πόδια μας και μετά προσπαθούμε να τρέξουμε. Αντιγράφω από ένα κείμενο που αναφέρεται στη δημιουργία της χωριστής εταιρείας: «Βέβαια περαιτέρω μελέτη των σχετικών νομοθετικών κειμένων (Υ.Α. 10887/2001 ΦΕΚ Β’ 416/26.03.2007) περί μεταφοράς αρμοδιοτήτων και πόρων του Οργανισμού Κτηματολογίου και Χαρτογραφήσεων Ελλάδας στην Ανώνυμη Εταιρεία Κτηματολόγιο Α.Ε.) αποκαλύπτει περιπτώσεις επικάλυψης αρμοδιοτήτων μεταξύ των δυο αυτών φορέων ως προς το έργο της σύνταξης και λειτουργίας του Εθνικού Κτηματολογίου». Ιδού πάλι το γνωστό πρόβλημα. Δεν μας φτάνει που έχουμε διπλές διοικήσεις, διπλές υπηρεσίες (λογιστήριο κ.λπ.), διπλά κτίρια, έχουμε και επικάλυψη αρμοδιοτήτων. Και όλοι γνωρίζουμε τι σημαίνει επικάλυψη αρμοδιοτήτων: αλάνθαστη συνταγή για γραφειοκρατία, προβλήματα και αδράνεια. Είμαι δε βέβαιος ότι θα υπάρχει και διαφορά απόψεων ως προς την υλοποίηση του έργου και την αντιμετώπιση των προβλημάτων. Είναι αυτός ο λόγος γιατί καθυστερούμε; Ασφαλώς δεν είναι μόνο αυτός ο λόγος. Αλλά και αυτός δημιουργεί τις προϋποθέσεις για επιπλέον καθυστέρηση. Κυριότερα όμως δεν έπρεπε να υπάρχει. Λέγεται ότι θα πάμε σε συγχώνευση του ΟΚΧΕ και της Κτηματολόγιο Α.Ε. Μακάρι να γίνει. Πάντως πρόσφατα άλλαξε η ηγεσία στη Κτηματολόγιο Α.Ε. και έτσι πιθανόν θα έχουμε μία επιπλέον καθυστέρηση μέχρι να ενημερωθεί η νέα ηγεσία.

Και τώρα στο κυρίως θέμα. Θα σας δώσω μερικά στοιχεία για να διαπιστώσετε πού βρισκόμαστε. Η Κτηματολόγιο Α.Ε., μέχρι το τέλος του 2011, είχε ξοδέψει 971,3 εκατομμύρια ευρώ και έχει ουσιαστικά ολοκληρώσει πλήρως το κτηματολόγιο για 6,7 εκατ. δικαιώματα από τα 37,8 εκατ. δικαιώματα που εκτιμάται ότι υπάρχουν σε όλη την Ελλάδα. Δηλαδή μόλις το 17,7% των δικαιωμάτων. Το πρόγραμμα της Κτηματολόγιο Α.Ε. προβλέπει ότι η ολοκλήρωση της κτηματογράφησης θα γίνει μέχρι το 2020! Εκτός φυσικά αν υπάρχουν καθυστερήσεις, οπότε κανένας δεν είναι σε θέση να δώσει ακριβείς ημερομηνίες. Και καθυστερήσεις υπάρχουν. Στην «Καθημερινή» της 9/3/2013, διαβάζω: «Στον αέρα βρίσκεται η δεύτερη φάση της κτηματογράφησης του δήμου Αθήνας. Με μια σειρά πραγματικά απίστευτων -αλλά όχι ασυνήθιστων- εξελίξεων, αποκλείστηκαν και οι δύο υποψήφιοι μελετητές, με αποτέλεσμα να πρέπει να αναζητηθεί άλλη λύση ή ο διαγωνισμός να επαναπροκηρυχθεί, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την εξέλιξη του έργου. Αξιοσημείωτο είναι ότι το ίδιο έχει συμβεί σε μια ακόμα μελέτη, που αφορά τη δεύτερη φάση κτηματογράφησης Βόλου, Λαμίας και Λιβαδειάς. Συνολικά, από τις 22 μελέτες κτηματογράφησης των αστικών κέντρων, έχουν ανατεθεί και προχωρήσει μόνο οι 13, ενώ οι υπόλοιπες 9 έχουν «κολλήσει» επί μία τριετία λόγω προσφυγών».

Νομίζετε ότι μπορεί να εξορθολογιστεί μια χώρα χωρίς να έχει σωστά και πλήρως καταγεγραμμένη την ακίνητη περιουσία των πολιτών της, αλλά και του ίδιου του Κράτους; Μπορεί ποτέ να γίνει σωστή φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας; Τα στοιχεία του Ε9 δεν είναι αξιόπιστα. Υπάρχουν υπόνοιες ότι πολλοί έχουν δηλώσει περισσότερα ακίνητα προκειμένου να τα οικειοποιηθούν. Τα στοιχεία της ΔΕΗ δεν είναι επίσης σωστά γιατί οι πολίτες όταν τα δήλωναν, ενδιαφέρονταν μόνο για να πάρουν ρεύμα. Τα στοιχεία των υποθηκοφυλακείων αναφέρονται σε πρόσωπα και όχι σε δικαιώματα. Να λοιπόν γιατί χρειάστηκε να παρέμβει ο Reichenbach. Ουσιαστικά προτείνει να απλοποιήσουμε την απογραφή προκειμένου να ολοκληρωθεί το έργο το ταχύτερο δυνατό. Το θέμα είναι πολύ μεγάλο και πολύ σημαντικό. Πήραμε μόνο μια μικρή και πικρή γεύση, γι’ αυτό σκοπεύω να επανέλθω.

Του ΑΝΔΡΕΑ ΔΡΥΜΙΩΤΗ

O κ. Ανδρέας Δρυμιώτης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων

Πηγή: Η Καθημερινή

Speak Your Mind